اختلال شخصیت هیستریونیک یک وضعیت سلامت روان بدون علت شناخته شده واحد است، اما اعتقاد بر این است که با ژنتیک و تجربیات اولیه زندگی

مرتبط است. علائم با رفتار بیش از حد نمایشی و توجه جویانه مشخص می شوند و اغلب با روان درمانی بهتر می شوند.

اختلال شخصیت هیستریونیک یا نمایشی چیست؟

اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) یک اختلال شخصیتی است که با بیان اغراق آمیز احساسات و رفتارهای توجه جویانه مشخص می شود. افراد مبتلا به HPD ممکن است سرزنده، جذاب و اغواگر به نظر برسند. عزت نفس آنها عمدتاً به توجه و تأیید دیگران متکی است.

علائم معمولا در اوایل بزرگسالی شروع می شود. افراد مبتلا به HPD تمایل دارند به سرعت بین احساسات شدید و دراماتیک جابجا شوند که ممکن است غیر صادقانه به نظر برسند. آنها ممکن است برای جلب توجه به شیوه های نامناسب یا اغوا کننده رفتار کنند و لباس بپوشند. آنها همچنین ممکن است به شیوه ای مبهم و نمایشی که فاقد محتوا است صحبت کنند. آنها احتمالا ساده لوح هستند و به راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می گیرند. آنها اغلب روابط خود را صمیمی تر از آنچه هستند می دانند و به افرادی اشاره می کنند که به سختی آنها را به عنوان دوستان نزدیک می شناسند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک اغلب متوجه نمی شوند که رفتارشان مشکل ساز است و می تواند باعث ناراحتی دیگران شود. آنها با انتقاد یا طرد شدن به خوبی برخورد نمی کنند و درک نمی کنند که اعمالشان دیگران را دور می کند.

علائم اختلال شخصیت هیستریونیک یا نمایشی

• افراد مبتلا به HPD ممکن است:
• برای جلب توجه به روش های نامناسب یا جنسی رفتار کنند.
• لباسی بیش از حد تحریک آمیز بپوشند.
• به راحتی تحت تأثیر دیگران قرار بگیرند، به خصوص کسانی که آنها را تحسین می کنند.
• بیش از حد به ظاهرشان اهمیت دهند.
• نسبت به انتقاد بیش از حد حساس باشند.
• دیگران را به خاطر شکست هایشان سرزنش کنند.
• به طور مداوم از دیگران تایید بخواهند.
• تحمل ناامیدی کمی داشته باشند.
• نیاز به ارضای فوری نیازهایشان داشته باشند.
• وقتی در مرکز توجه نیستند احساس ناراحتی کنند.
• به شیوه ای مبهم و بدون جزئیات صحبت کنند.
• روابط خود را صمیمی تر یا جدی تر از آنچه هستند تعبیر کنند.
• نمایش احساسات ناپایدار، کم عمق و به سرعت در حال تغییر

علل اختلال شخصیت هیستریونیک

علل HPD هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، روانشناسان معتقدند که ترکیبی از عوامل خطر ژنتیکی و محیطی می تواند نقش داشته باشد. عوامل ژنتیکی شامل سابقه خانوادگی HPD، انواع دیگر اختلالات شخصیت، سوء مصرف مواد یا سایر اختلالات روانی است.

عوامل محیطی شامل آسیب های دوران کودکی و غفلت عاطفی است. سبک های فرزندپروری نیز ممکن است تأثیر داشته باشد. اگر از والدینشان رفتارهای توجه جویانه نامناسب را الگوبرداری کنند، ممکن است افراد در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند. سبک های فرزندپروری که فاقد مرزها، قوانین یا مجازات هستند نیز ممکن است کودکان را مستعد ابتلا به HPD کند.

عوارض اختلال شخصیت هیستریونیک

اگر HPD درمان نشود، عوارض متعددی ممکن است رخ دهد، از جمله اثرات قابل توجهی بر زندگی شخصی فرد و ایجاد سایر شرایط بالینی.

تاثیرات بر زندگی شخصی

علائم HPD ممکن است باعث شود افراد:

1. در روابط بین فردی خود مشکل داشته باشند، زیرا ممکن است به جای ایجاد صمیمیت واقعی، سو استفاده کنند.
2. به دلیل ناتوانی در پذیرش انتقاد، در حفظ شغل مشکل دارند.
3. در رفتارهای مخاطره آمیز شرکت کنند، هم به عنوان راهی برای جلب توجه و هم به دلیل اینکه آنها در معرض فشار همسالان هستند.

عوارض جدی و سایر شرایط سلامت روان

احتمال ابتلای افراد مبتلا به HPD در موارد زیر بیشتر از جمعیت عمومی است:

• اختلالات افسردگی
• اختلالات مصرف مواد
• حملات پانیک
• در حالی که شیوع واقعی رفتار خودکشی مشخص نیست، افراد مبتلا به HPD در معرض خطر بیشتری برای استفاده از تهدیدات خودکشی برای جلب توجه قرار دارند.

تشخیص اختلال شخصیت هیستریونیک

تشخیص HPD با ارزیابی روانشناختی شروع می شود. یک متخصص سلامت روان به تاریخچه علائم و همچنین تاریخچه پزشکی کلی نگاه می کند. آنها همچنین ظاهر، رفتار، سابقه کاری و سابقه رابطه بیمار را در نظر خواهند گرفت.

بر اساس ارزیابی فوق، متخصص تعیین خواهد کرد که آیا بیمار معیارهای DSM-5 برای HSP را دارد یا خیر. آنها ابتدا باید معیارهای تشخیصی اختلال شخصیت را که با الگوهای رفتاری، افکار و احساسات مشخص می شود، بررسی کنند:

• درونی و انعطاف ناپذیر است.
• در طول زمان ثابت می ماند.
• به طور قابل توجهی با هنجارهای فرهنگ متفاوت است.
• منجر به پریشانی یا ناتوانی می شود.
• در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود.

سپس، آنها باید حداقل پنج مورد از معیارهای زیر را داشته باشند:

• رفتار تحریک آمیز جنسی دارند.
• به راحتی توسط دیگران تحت تأثیر قرار می گیرند.
• روابط را صمیمانه تر از آنچه واقعا هستند درک می کنند.
• به طور مداوم از ظاهر برای جلب توجه استفاده می کنند.
• نمایش های اغراق آمیز یا نمایشی از احساسات را نشان می دهند.
• از گفتار امپرسیونیستی و مبهم استفاده می کنند.
• بیان نامنظم و سطحی احساسات را نشان می دهند.
• در موقعیت هایی که مرکز توجه نیستند ابراز ناراحتی می کنند.

تشخیص های افتراقی که باید رد شوند عبارتند از: اختلال شخصیت مرزی (BPD)، اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) و اختلال شخصیت وابسته (DPD). به طور کلی، تفاوت بین اختلال شخصیت هیستریونیک یا نمایشی و سایر اختلالات روانپزشکی عبارتند از:

افراد مبتلا به BPD احساسات ناپایدار مشابهی دارند، اما بر خلاف HPD، آنها همچنین احساس پوچی و بیزاری از خود دارند.

کسانی که NPD دارند نیز به دنبال جلب توجه هستند، اما می خواهند مورد تحسین قرار گیرند. افراد مبتلا به HPD در مورد ماهیت توجهی که به دنبال آن هستند نمی دانند.

کسانی که DPD دارند نیز به دنبال تایید هستند، اما بسیار بیشتر مضطرب هستند.

پیشگیری از اختلال شخصیت هیستریونیک

راه خاصی برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد، زیرا علل آن به خوبی شناخته نشده است. با این حال، تشخیص زودهنگام و درمان کلیدی برای مدیریت علائم HPD و جلوگیری از عوارض مناسب است.

درمان اختلال شخصیت هیستریونیک

در حالی که افراد مبتلا به HPD معمولاً معتقد نیستند که به درمان نیاز دارند، ممکن است برای عوارضی مانند افسردگی به دنبال درمان باشند. رواندرمانی به طور کلی مؤثرترین برنامه درمانی برای افراد مبتلا به HPD است.

مترجم: فرزانه نعمتی