اگر تصور می‌کنید که یک فرد به‌طور جدی به روش‌هایی برای اقدام به خودکشی فکر می‌کند، «سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS)» به شما توصیه می‌کند
که اقدامات زیر را انجام دهید:
- با نزدیکترین اورژانس(A&E) تماس بگیرید و از آنها درخواست کنید که شما را با یک تیم حل بحران(CRT) در ارتباط قرار دهند. تیم‌های حل بحران از متخصصانِ مراقبت از سلامت روان تشکیل شده‌اند که به افرادی که رنج‌های روانی جدی را تجربه می‌کنند، کمک می‌کنند.
- در حالی که در انتظار مراحل درمان هستید، هر چیزی را که می‌تواند به‌عنوان یک روش احتمالی خودکشی محسوب شود، از اتاق خود حذف کنید.
- اگر گمان می‌کنید که شخصی ممکن است پیش از مراحل درمان، سعی کند خودکشی کند، با شماره‌های اضطراری تماس بگیرید.
آگاه بودن از این موضوع که یکی از نزدیکان شما در حال تجربه‌ی درد عاطفی‌ست، می‌تواند آزاردهنده باشد، طبیعی‌ست که هیچ‌کس تمایل ندارد دیگری را در حال رنج کشیدن مشاهده کند. آگاهی از این موضوع که شما چگونه می‌توانید به شخصی که احساس خودکشی را تجربه می‌کند، کمک کنید، می‌تواند دشوار باشد. درست است که شما قصد دارید مانع احساس خودکشی در این افراد شوید، اما احتمالا خوب می‌دانید که ناراحتیِ آنها تا چه میزان عمیق و پیچیده است. ضروری‌ست که به این نکته توجه داشته باشید که شما در این زمینه تنها نیستید و کمک‌های قابل‌دسترسی برای شما و عزیزتان وجود دارد.
باورهای غلط در مورد خودکشی
«خودکشی» دربرگیرنده‌ی باورها و تصورات غلطِ بسیاری‌ست. چنین باورهایی متاسفانه می‌توانند خطرناک باشند؛ از آنجایی که نشان‌دهنده‌ی عدم آگاهی از این پدیده هستند. این نوع عدم آگاهی می‌تواند مانع دریافت کمک مناسب در زمان مناسب، توسط افراد آسیب‌پذیر شود.
نکته‌ی کلیدی آن است که ما از طریق پرداختن به ریشه‌ی باورهای غلط در مورد خودکشی، می‌توانیم از افرادی که به کمک نیاز دارند، به‌خوبی حمایت کنیم.
اولین باور غلط
آن‌هایی که در مورد خودکشی صحبت می‌کنند، افرادی توجه‌طلب هستند.
شما هرگز نباید چنین تصوری داشته باشید. حقیقت ماجرا این است افرادی که در مورد خودکشی صحبت می‌کنند، در اصل به دنبال کمک هستند. هیچ تفاوتی نمی‌کند که آنها برای خودکشی، برنامه‌‌ی جدی داشته باشند یا خیر. این واقعیت که آنها سعی در ایجاد ارتباط با دیگران دارند، خود نشان می‌دهد که آنها قصد دارند در مورد چیزی صحبت کنند. بنابراین از فرصت استفاده کنید و از آنها در مورد احساس‌شان بیشتر پرس‌و‌جو کنید. همین که شما نشان می‌دهید به آنها اهمیت می‌دهید و برای احساسات‌شان ارزش قائل هستید، می‌تواند به آنها کمک کند تا متوجه شوند که از طریق حمایت مناسب می‌توانند با شرایط خود کنار بیایند.
دومین باور غلط
شما نباید در مورد خودکشی صحبت کنید، زیرا ممکن است به کسی این امکان را بدهید که به انجام دادن آن فکر کند.
البته که نمی‌توان انکار کرد که صحبت کردن در مورد خودکشی ممکن است کار دشواری محسوب شود. اگر تصور می‌کنید که یکی از نزدیکان شما از «افکار خودکشی» رنج می‌برد، ممکن است به مطرح کردن این موضوع، تمایلی نداشته باشید. زیرا تصور می‌کنید که ممکن است به او این امکان را بدهید که به انجام دادن آن فکر کند.
در صورتی که چنین تصوری ابدا صحیح نیست. در حقیقت، اغلب مردم باور دارند که مستقیم صحبت کردن درباره‌‌ی تجربیات خود می‌تواند بسیار تسکین‌بخش باشد و به آنها کمک کند تا راهکارهای دیگری را به‌منظور غلبه بر دردی که احساس می‌کنند، کشف کنند. اجازه ندهید فرد موردنظر، احساسات خود را در سکوت به دوش بکشد؛ بلکه از قضا به او فرصت دهید تا آن احساسات را رها سازد.
سومین باور غلط
اگر شخصی در مورد کشتن خود مصمم باشد، دیگر هیچ کاری نمی‌توان انجام داد.
ممکن است باور داشته باشید که در قبال فردی که در یک بحران کامل به سر می‌برد، کار چندانی نمی‌توان انجام داد. اما مهم است که بدانید احساسات این افراد احتمالا موقتی هستند. زیرا احساس خودکشیِ جدی، عموما برای مدت کوتاهی تداوم می‌یابد.
نشانه‌هایی که از طریق آنها می‌توانیم متوجه شویم که فرد قصد خودکشی دارد.
به‌ندرت پیش می‌آید که افراد بدون برنامه‌ریزیِ قبلی، خودکشی کنند؛ حتی اگر دوستان و خانواده‌ای که به‌عنوان بازماندگان او هستند، چنین تصوری داشته باشند. جان‌باختگان بر اثر خودکشی، به یک درد طولانی‌مدتِ درونی که آن را از دنیای بیرونی مخفی نگه داشته‌‌اند، پایان می‌بخشند.
اگر به خودکشی فردی مشکوک هستید اما در مورد این موضوع اطمینان کافی ندارید، سوالات زیر را از خود مطرح کنید:
- تا جایی که من خبر دارم، آیا فرد موردنظر تا امروز یکی از موارد زیر را تجربه کرده است؟
- آزار جنسی یا جسمی؟
- یک رویداد تروماتیک، مانند یک تصادف، یک بلای طبیعی یا خشونت شدید؟
- طلاق، جدایی یا پایان یک رابطه مهم؟
- مشکل داشتن در مدرسه، دانشگاه یا کار؟
- سوگ یا داغ تازه؟
- مشکلاتی از قبیل دست دادن شغل؟
- اقدام قانونیِ تهدیدکننده؟
- مشکلات مالی؟
با وجود اینکه هر فرد در راستای تجربه‌ی افکار خودکشی، دلایل متعددی خواهد داشت، این مسائل می‌تواند ریشه‌ی پدید آمدن بسیاری از افکار خودکشی باشد. پس از مطرح کردن پرسش‌های فوق، از خود بپرسید که آیا رفتارهای زیر را از سوی فرد موردنظر مشاهده کرده‌اید یا خیر؟
تغییر در الگوهای اجتماعی
آنها از شرکت کردن در فعالیت‌های اجتماعی خودداری می‌کنند و ارتباط برقرار کردن با آنها دشوار می‌شود.
عدم علاقه به ظاهر جسمانی
آرایش نکردن (در صورتی که این کار را معمولا انجام می‌دادند)، بی‌اعتنایی به شستشو، اتو کردن لباس و مراقبت از خود که همگی می‌توانند نشان‌دهنده‌ی بی‌توجهی باشند.
رفتارهای خود‌ویرانگر
آسیب زدن به خود، مصرف مواد مخدر، سوء‌‌مصرف مشروبات الکلی، بی‌احتیاطی در رانندگی و روی آوردن به ریسک‌های غیرضروری، همگی می‌توانند بیانگر این موضوع باشد که زنده ماندن یا نماندن فرد، دیگر برای خودش اهمیتی ندارد.
اشاره‌ی کلامی زیاد به موضوعاتی مانند مرگ و خودکشی
اگر شخصی دائما در مورد مرگ و خودکشی صحبت کند، احتمالا در حال فکر کردن به آن است.
ابراز ناامیدی
اظهاراتی مانند «دیگر چه اهمیتی دارد؟» و «هرگز بهتر نمی‌شود» نشان می‌دهد که این‌گونه افراد هیچ راهی برای خروج از وضعیت فعلی خود متصور نیستند.
ظهور ناگهانیِ آرامش
اگر فرد موردنظر برای مدت طولانی افسرده بوده است و در حال حاضر، به‌طور ناگهانی آرام و خوشحال به نظر می‌رسد، ممکن است نشانه‌ای باشد که فرد، تصمیم گرفته است به زندگی خود پایان دهد.
اما موضوع، تنها ایجاد تغییرات در نحوه‌ی رفتار این‌گونه افراد نیست؛ بلکه شما ممکن است تمایل داشته باشید که به عملکرد آنها نیز توجه داشته باشید؛ اقداماتی از قبیل:
سر و سامان دادنِ امور
اگر آنها به وصیت کردن روی می‌آورند، دارایی‌های مورد‌‌علاقه خود را می‌بخشند یا در قبالِ عزیزان خود ترتیبات خاصی را فراهم می‌آورند، ممکن است به این دلیل باشد که آنها در حال آماده شدن برای مرگ هستند.
آشتی کردنِ غیرمنتظره
عذرخواهی یا اقرار به چیزهایی که مدت‌ها پیش اتفاق افتاده است، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این باشد که فرد به دنبال کنار گذاشتنِ احساسات قدیمی است.
جستجوی روش‌های احتمالی خودکشی
اگر مدارکی از ابزارهایی پیدا کردید که می‌توان از آنها در خودکشی استفاده کرد (یا شواهدی مبنی بر اینکه آنها در جستجوی چنین ابزارهایی هستند) ممکن است گواهی برای آماده شدن این فرد برای خودکشی باشد.
چگونه به فردی که قصد خودکشی دارد کمک کنیم؟
اگر بابت این موضوع نگران هستید که فردی که شما او را عزیز می‌شمارید، در حال فکر کردن به خودکشی‌ست، اولین اقدامی که باید انجام دهید این است که از او بخواهید در مورد احساسی که دارد، صحبت کند و به تمام چیزهایی که او بیان می‌کند، گوش دهید. فراموش نکنید لازم نیست به او نصیحت کنید یا بگویید خوب می‌دانید که او چه احساسی دارد. حضور شما برای گوش دادن به صحبت‌های او، به‌تنهایی می تواند کمکی بزرگ محسوب شود. به جای استفاده از چنین جملاتی، سعی کنید همدلیِ خود را نشان دهید. توجه داشته باشید که «همدلی» و «همدردی» دو مقوله‌ی جداگانه به حساب می‌آیند. «همدردی» این است که بگویید: شما قادر هستید چیزی که شخص بیان می‌کند، تشخیص دهید و درک کنید. اما «همدلی» یعنی بگویید: برای احساسی که آن فرد تجربه می‌کند، ارزش قائل هستید؛ حتی اگر خودتان هرگز آن احساس را تجربه نکرده باشید.
یکی از نکات مهم این است که از پرداختن به مشکلات چنین افرادی، از طریق تجربیات شخصیِ خود، اجتناب کنید و در عوض اجازه دهید که آنها مکالمه را رهبری کنند. شما از طریق پرسیدن سوال می‌توانید به آنها فرصت دهید که صادق باشند و آنها را به اندیشیدن به چیزهایی که ممکن است پیش از این به ذهنشان خطور نکرده باشد، ترغیب کنید. اینکه زمان و مکان مناسبی را برای پاسخگوییِ آنها به سوالات در نظر بگیریم، می‌تواند تاثیر به‌سزایی داشته باشد.
از صحبت کردن در مورد این موضوعات دشوار، واهمه نداشته باشید. صحبت علنی و بی‌پرده در مورد خودکشی باعث نمی‌شود که فرد تمایل بیشتری به انجام آن داشته باشد؛ بلکه از قضا می‌تواند باعث شود که او احساس تنهایی و ترسِ کمتری را تجربه کند.
به آنها کمک کنید تا به دنبال گزینه‌هایی در راستای دریافت حمایت‌های جانبی باشند. شماره تماس یک پزشک عمومی را در اختیار آنها قرار دهید؛ این می‌تواند شروع خوبی برای دریافت کمک‌های حرفه‌ای محسوب شود. شما همچنین می‌توانید آنها را تشویق کنید که با یک مشاور اختصاصی یا تراپیست تماس بگیرند تا بلافاصله فرآیندِ روان‌درمانی را آغاز کنند.
اطرافیان فرد نیز به حمایت نیاز دارند.
آگاهی از این موضوع که فردی که برای او اهمیت قائل هستید، قصد پایان دادن به زندگی خود را دارد، به اندازه‌ی کافی دشوار است. شما احتمالا احساسات بی‌شماری را تجربه خواهید کرد؛ احساساتی از قبیل:
احساس گناه
شما ممکن است به این موضوع فکر کنید که با تلاش بیشتر می‌توانستید رضایت آنها را فراهم و در روزهای سخت از آنها حمایت کنید.
احساس آسیب
شما بسته به رابطه‌ی خود با فرد موردنظر، ممکن است بابت این موضوع که او قصد پایان دادن به زندگی خود را دارد، آسیب دیده باشید. به خصوص اگر شما نقش مهمی در زندگی یکدیگر داشته باشید.
احساس خشم
شما ممکن است احساس کنید که آنها حق اتخاذ چنین تصمیم بزرگی را ندارند؛ آیا اصلا آنها به تاثیری که خودکشی روی شما یا سایر دوستان و اعضای خانواده می‌گذارد، فکر کرده‌اند؟!
احساس ترس
این احتمال وجود دارد که شما از تنها گذاشتن آنها واهمه داشته باشید؛ زیرا تصور می‌کنید که آنها در تنهایی اقدام به خودکشی می‌کنند. همچنین ممکن است بابت مسئولیتی که اکنون برای کمک به آنها و بهتر شدن‌‌شان به عهده دارید، احساس ترس داشته باشید.
هنگام رویارویی با فردی که ممکن است قصد خودکشی داشته باشد، تمام تلاش خود را بکنید تا بر احساسات خود غلبه کنید. همانطور که ممکن است عصبانی، شوک‌زده، ترسیده و آسیب‌دیده باشید، سعی کنید روی انجام کارهای زیر تمرکز کنید:
- گوش سپردن
- توجه و حمایت‌گری
- امید بخشیدن
اگر برای مقابله با احساسات خود به کمک نیاز دارید، ممکن است «مشاوره» برای شما مفید باشد. یک مشاور می‌تواند به شما کمک کند تا با تمام استرسی که تحت آن قرار گرفته‌اید، مقابله کنید و از به خطر افتادن سلامت روانی خودتان در طول این فرآیند دشوار، جلوگیری کنید.
مترجم: فرزانه نعمتی