صمیمیت بین زوج‌ها نوعی احساس نزدیکی و ارتباط است که فراتر از تماس فیزیکی است و ممکن است درک عاطفی، ذهنی و معنوی را برای هر رابطه‌ای
به ارمغان بیاورد.
صمیمیت شامل حال زوج‌هایی است که جنبه‌های شخصی مهم زندگی خود را برای یکدیگر آشکار می‌کنند و هر یک به دیگری توجه می‌کنند. همچنین مستلزم آسیب‌پذیری، گشودگی و اعتماد است.
به گفته وارینگ (1988)، صمیمیت را می‌توان در هشت بعد تعریف کرد:
- حل تعارض: زوج‌ها چگونه به‌راحتی می‌توانند اختلاف‌نظرها را حل کنند.
- محبت: میزان صمیمیت عاطفی زوجین.
- انسجام: احساس تعهد هر دو زوج به ازدواج.
- تمایل‌های جنسی: چه میزان نیازهای جنسی در ازدواج برقرار و برآورده می‌شود.
- هویت: هر یک از طرفین چقدر فردیت و استقلال خود را در رابطه حفظ می‌کنند.
- سازگاری: اینکه زوجین تا چه اندازه علایق، ارزش‌ها و اهداف خود را به اشتراک می‌گذارند.
- بیانگر بودن: زن و شوهر چقدر آزادانه افکار و احساس‌های خود را بیان می‌کنند.
- یکپارچگی اجتماعی: رابطه زن و شوهر با دوستان و خانواده خارج از رابطه چقدر خوب است.
انواع صمیمیت زوج‌ها
صمیمیت را می‌توان به انواع مختلفی از جمله صمیمیت عاطفی، فیزیکی، فکری و تجربی طبقه‌بندی کرد. هر نوع شامل روش متفاوتی برای اشتراک‌گذاری و ارتباط با شریک زندگی است. به‌عنوان‌مثال، صمیمیت عاطفی در مورد به اشتراک گذاشتن احساسها و عواطف است، درحالی‌که صمیمیت فیزیکی به معنای لمس‌کردن و نزدیک بودن به یکدیگر است. صمیمیت فکری مبادله ایده‌ها و نظرها است، درحالی‌که صمیمیت تجربی انجام کارها با هم و ایجاد خاطره‌های مشترک است.
- صمیمیت عاطفی: به اشتراک گذاشتن احساسها و عواطف خود، حمایت و همدلی، و ابراز قدردانی، مثل گفتن «دوستت دارم» و «متأسفم»، تعریف و تمجید، نوشتن یادداشت‌ها یا نامه‌های عاشقانه و غیره.
- صمیمیت فیزیکی: لمس‌کردن و نزدیک بودن به یکدیگر، دست یکدیگر را گرفتن، در آغوش گرفتن، بوسیدن، نوازش کردن، ماساژدادن، برقراری تماس چشمی، لبخندزدن، معاشقه و غیره.
- صمیمیت فکری: تبادل عقاید و نظرها، گفتگوهای معنادار، یادگیری چیزهای جدید با هم خواندن کتاب یا مقاله، تماشای مستند یا فیلم، بازی یا پازل و غیره.
- صمیمیت تجربی: انجام کارها با هم و ایجاد خاطره‌ها مشترک، قرار ملاقات یا سفر، کاوش در مکان‌ها یا فرهنگ‌های جدید، امتحان سرگرمی‌ها یا فعالیت‌های جدید، آشپزی یا غذاخوردن با هم رقصیدن یا آوازخواندن با هم و غیره.
اینها نمونه‌هایی از راه‌های صمیمیت بین زوجین است. شما همچنین می‌توانید راه‌های صمیمیت خود را متناسب با ترجیح‌ها و شخصیت خود ایجاد کنید. نکته مهم این است که با شریک زندگی خود ارتباط برقرار کنید و بفهمید چه چیزی باعث می‌شود آنها احساس نزدیکی و ارتباط با شما کنند.
راه‌های افزایش صمیمیت در بین زوجین
صمیمیت چیزی نیست که به طور خودکار اتفاق بیفتد یا در یک رابطه ثابت بماند. ساختن و پرورش آن به زمان و تلاش نیاز دارد. برخی از راه‌های ممکن برای افزایش صمیمیت در رابطه شما عبارت‌اند از:
- در مورد نیازها، خواسته‌ها، ترس‌ها و امیدهای خود با شریک زندگی خود صادق و روراست باشید.
- به طور فعال و همدلانه به صحبت‌های شریک زندگی خود بدون قضاوت یا قطع صحبت گوش دهید.
- قدردانی خود را از تلاش‌ها و مشارکت‌های شریک خود در رابطه نشان دهید.
- محبت و گرما خود را از طریق کلمه‌ها، حرکت‌ها و لمس نشان دهید.
- زمان با کیفیتی را با هم صرف انجام کارهایی کنید که هر دو از آنها لذت می‌برید یا چیزهای جدید را امتحان کنید.
- به مرزها و ترجیح‌ها همسرتان احترام بگذارید و قبل از شروع تماس فیزیکی از او رضایت بخواهید.
- اگر در رابطه خود با مشکل‌ها یا چالش‌هایی مواجه شدید که بر صمیمیت شما تأثیر می‌گذارد، از متخصصان کمک بگیرید.
فواید صمیمیت بین زوج‌ها
صمیمیت بین زوجین، نه‌تنها برای رابطه، بلکه برای رفاه فردی هر یک از طرفین، مزایای متعددی دارد. برخی از فواید صمیمیت عبارت‌اند از:
- با کاهش فشارخون، سطح کورتیزول و ضربان قلب به کاهش استرس کمک می‌کند.
- با افزایش حمایت اجتماعی و تعلق، با تنهایی مقابله می‌کند و خطر مرگ‌ومیر را کاهش می‌دهد.
- با افزایش برانگیختگی، لذت و رضایت، به زندگی جنسی بهتر دامن می‌زند.
- با تقویت خلق‌وخو، عزت‌نفس و شادی به کاهش احساس اضطراب و افسردگی کمک می‌کند.
- با تقویت اعتماد، همدلی و ارتباط، حمایت عاطفی و ارتباط با شریک خود را تقویت می‌کند.
- با تشویق به ورزش، بهبود تغذیه و کیفیت خواب، رفتارهای سالم را ترویج می‌کند.
- با تحریک ترشح اکسی‌توسین، اندورفین و سایر هورمون‌هایی که ترمیم زخم را بهبود می‌بخشد و با عفونت‌ها مبارزه می‌کند، بهبود سیستم ایمنی را به همراه دارد.
- با کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و سرطان، طول عمر را افزایش می‌دهد.
مشکل‌های مربوط به صمیمیت زوجین
مشکل‌های صمیمیت مسائلی هستند که بر صمیمیت عاطفی یا فیزیکی بین شرکا تأثیر می‌گذارند. چند نمونه از مشکل‌های صمیمیت عبارت‌اند از:
- عدم تمایل به صمیمیت که می‌تواند به دلیل استرس، خستگی، تغییرهای هورمونی، عوارض جانبی داروها، افسردگی، اضطراب، تروما، یا سایر مشکل‌های سلامتی باشد.
- دوست‌نداشتن خود که می‌تواند عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس شما را تحت‌تأثیر قرار دهد و باعث شود برای شریک زندگی خود احساس بی‌لیاقتی یا عدم جذابیت کنید.
- ترس که می‌تواند به دلیل آسیب گذشته یا ترس از طردشدن، رهاشدن، خیانت، یا ازدست‌دادن باشد که باعث می‌شود از صمیمیت اجتناب کنید یا رابطه خود را خراب کنید.
- محوشدن اشتیاق که می‌تواند به دلیل بی‌حوصلگی یا عدم تازگی باشد و باعث شود علاقه یا اشتیاق نسبت به شریک زندگی خود را از دست بدهید.
- ساعت‌های کار طولانی که می‌تواند زمان و انرژی برای صمیمیت را کاهش دهد و باعث شود که شغل خود را به رابطه خود اولویت دهید.
- فقدان زمان و مکان شخصی که می‌تواند باعث رنجش یا فشار روان‌شناختی شود و باعث شود در رابطه خود احساس محدودیت یا سرکوب کنید.
- مسائل شخصیتی که می‌تواند بر شخصیت یا رفتار شما تأثیر بگذارد، شما را دمدمی‌مزاج، خودخواه، ناامن یا شاکی از شریک زندگی‌تان کند.
- مشکل‌های ارتباطی که می‌تواند بر بیان کلامی یا غیرکلامی شما تأثیر بگذارد و باعث شود که نتوانید یا نخواهید افکار،احساسها، نیازها یا خواسته‌های خود را با شریک زندگی خود در میان بگذارید.
- مسائل مربوط به اعتماد که می‌تواند بر اعتماد یا امنیت شما در رابطه تأثیر بگذارد، و باعث مشکوک شدن یا متهم‌کردن همسرتان به دروغگویی، خیانت یا پنهان‌کاری شود.
- مسائل جنسی که می‌تواند بر عملکرد یا رضایت شما در رختخواب تأثیر بگذارد و باعث شود با شریک زندگی خود درد، ناراحتی، اختلال در عملکرد، میل جنسی نامطلوب یا خیال‌پردازی‌های برآورده نشده را تجربه کنید.
اگر به‌درستی به این مشکل‌ها رسیدگی نشود، می‌توانند تأثیرهای منفی بر سلامت فردی و روابط شما بگذارند. این مسائل همچنین می‌توانند منجر به مشکل‌های دیگری مانند خیانت، درگیری، طلاق یا تنهایی شوند. به همین منظور می‌توانید از یک درمانگر یا مشاور کمک حرفه‌ای بگیرید تا دلایل اصلی مشکل‌های صمیمیت خود را شناسایی کنید و راهبُردها و مهارت‌هایی را برای بهبود آنها در اختیار شما قرار دهد.
نقش زوج‌درمانی در صمیمیت بین زوج‌ها
با کار با یک درمانگر، زوج‌ها می‌توانند مسائل را در رابطه خود بررسی کنند، روی ارتباط‌های خود کار کنند، تعامل‌های را بهبود بخشند و تعارض‌ها را حل کنند. زوج‌درمانی همچنین می‌تواند به زوج‌ها کمک کند صمیمیت خود را افزایش دهند، نقش زوج‌درمانی در صمیمیت کمک به زوجین برای درک و تغییر الگوهایی است که منجر به احساس قطع ارتباط، نارضایتی یا پریشانی در رابطه آنها می‌شود. زوج‌درمانی می‌تواند به زوج‌ها کمک کند:
- نیازها، خواسته‌ها، عواطف و انتظارهای خود را به‌صورت محترمانه و سازنده بیان کنند.
- با توجه، همدلی و شفقت به یکدیگر گوش دهند و پاسخ دهند.
- با پرداختن به مسائل وفاداری و تعهد، اعتماد، صداقت و امنیت را در روابط خود ایجاد کنند.
- با به اشتراک گذاشتن علایق، ارزش‌ها، اهداف و تجربه‌ها، کیفیت دوستی و صمیمیت را افزایش دهند.
- با برقراری ارتباط و برآوردن نیازها و خیال‌های جنسی، شور و لذت را در رابطه جنسی خود افزایش دهند.
- با استفاده از مهارت‌های حل مسئله و سازش، تعارض‌ها و تفاوت‌ها را به شیوه‌ای سالم و سازنده مدیریت کنند.
- با ابراز محبت، گرمی و قدردانی، پیوند و دلبستگی بین خود را تقویت کنند.
- با همسو کردن رؤیاها و آرزوهایشان، بینش و معنای مشترکی برای رابطه خود ایجاد کنند.
زوج‌درمانی می‌تواند به زوج‌ها در هر مرحله از رابطه‌شان کمک کند، همچنین می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا با استرس‌های بیرونی یا چالش‌هایی که ممکن است بر صمیمیت آنها تأثیر بگذارند، مانند کار، خانواده، سلامت یا امور مالی، کنار بیایند.